سیم بکسل چیست؟
عنوان سیم بکسل (طناب فولادی) ( به انگلیسی: Wire Rope) هم در مورد سیم بکسلهای قدرتمندی بکار می رود که در معادن و صنعت استفاده میشود و هم در مورد سیم بکسلهای ظریفی که در ترمز دوچرخهها بکار می رود. این عنوان هم در مورد طنابهای ثابتی که پلهای معلق را با نیروی فوقالعاده نگهداری می کنند و هم درباره طنابهای مورد استفاده در آسانسور و جرثقیلها که همیشه در حال حرکت هستند بکار می رود. بنابراین سیم بکسلها می توانند انوع مختلف و کاربردهای گوناگونی داشته باشند.
اولین سیم بکسل دست ساز توسط ویلهلم آگوست ژولیوس آلبرت (برای بالابر) به طول 384 متر در جولای سال 1834 برای استفاده در معدن نقره کارولین واقع در کوههای هارز (Harz) استفاده شد. سیم بکسل یکی از اجزای اصلی آسانسورهای کششی میباشد که با وجود اینکه نزدیک به دو قرن از تولید آن میگذرد، هنوز هم بهترین وسیله برای جابجایی در صنعت آسانسور به شمار میرود. در 50 سال گذشته تغییرات زیادی در آسانسور در رابطه با افزایش سرعت آسانسورها، افزایش ارتفاع شفت یا چاه آسانسور، افزایش دفعات استفاده از آسانسور در بناهای بزرگ، افزایش ظرفیت آسانسورهای حمل بار، حمل انسان و… بوجود آمده، اما به دلیل عملکرد خوب سیم بکسلها ضمن داشتن کیفیت سواری بالا و عمر طولانی، فعلاً مناسبترین گزینه جهت سیستم تعلیق آسانسور است.
سیم بکسل از به هم پیوستن چندین مفتول فولادی تشکیل شده است که شامل یک بخش مرکزی به نام مغزی است که چند رشته بدور آن به صورت مارپیچ تابیده می شود. هر رشته نیز از چند سیم (مفتول) که به طور مارپیچ دور یک مفتول مرکزی قرار می گیرد، تشکیل می شود.
اجزاء سیم بکسل عبارتند از:
سیمها (Wire) که به دور هم تابیده شده و رشته را میسازند.
رشته(Strand) که بطور مارپیچ دور یک هسته یا مغزی قرار میگیرند.
هسته یا مغزی (Core) که قسمت اصلی سیم بکسل بوده و از جنس الیاف گیاهی یا مصنوعی و یا فولادی میباشد.
نمای برش جانبی سیم بکسل
انواع مفتولهای سازنده سیم بکسل:
- مفتول فولادی بدون پوشش: این نوع مفتول بیشتر در مناطقی که عوامل ایجاد زنگ زدگی کمتر است استفاده میشود.
- مفتول فولادی گالوانیزه: این نوع مفتول با فلز روی پوشیده شده است و مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدگی و رطوبت و … دارد . این مفتول بیشتر در صنایع کشتیرانی و امور دریایی کاربرد دارد.
- مفتول فولادی ضد زنگ: این نوع مفتول علاوه بر مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی، در مقابل حرارت بالا تا حدود ۱۰۵۰ درجه سانتیگراد نیز مقاوم بوده و بیشتر در صنایع غذایی، شیمیایی، دارویی و … استفاده میشود.
انواع تاب سیم بکسل
به طور کلی سیمهای یک رشته به دو صورت راست گرد (Z) و یا چپ گرد (S) به دور هم تابیده میشوند و از این طریق شناسایی می شوند. پس از آن، این رشته ها نیز به دو صورت راست گرد یا چپ گرد به دور مغزی تابیده شده و سیم بکسل را می سازند. از این رو مطابق شکل چهار حالت خواهیم داشت. اگر هم جهت تاب سیمها در رشته و هم چیدمان رشته ها به دور یکدیگر یکسان باشند (هر دو راست گرد یا چپ گرد تابیده شده باشند) سیم بکسل با تاب لنگ (Lang Lay) خواهیم داشت و اگر جهت تاب یکسان نباشد، سیم بکسل با تاب معمولی(Regular Lay) بدست میآید.